Daniël en Leonie Hakvoort
Daniël (48) en Leonie (50) Hakvoort uit Hengelo (Gld.) ogen ontspannen. Ze hebben hun draai gevonden in hun nieuwe woning met vrij uitzicht in de buurtschap Bekveld. Per april 2019 verkochten ze hun melkveehouderijbedrijf in Olburgen. Daarbij kregen ze ondermeer hulp van de vrijwilligers van de Stichting Zorg om Boer en Tuinder, want daar ging een heel proces aan vooraf.
De gezondheidstoestand van Daniël was jarenlang niet goed. Hij kampte langdurig met diverse lichamelijke klachten en was inmiddels 75% arbeidsongeschikt verklaard. Aangezien hun oudste dochter samen met haar vriend interesse had in het bedrijf, probeerde de familie Hakvoort de situatie zo lang mogelijk te rekken. ‘Samen met onze andere twee zoons en een wisselend personeelsbestand zetten we de schouders onder het bedrijf. Begin 2018 toetsten we de plannen voor de overname bij de accountant en de bank. Het advies was negatief. Dat was een bittere pil. Los van de financiële kant zou de overname tien jaar lang een buitengewoon hoge inzet vragen van het jonge stel en de ander familieleden’, blikt Daniël terug.
Vroeg bij zijn
Dat was voor Daniël en Leonie aanleiding om in het voorjaar van 2018 de Stichting Zorg om Boer en Tuinder te raadplegen. Daniël las ooit een artikel in de Veeteelt over de stichting en dacht toen: dat kan me nog wel eens van pas komen. ‘We wilden er vroeg bij zijn, voordat de problemen op hun hoogtepunt zouden zijn. Je kunt beter handelen voordat het kwaad is geschied. Vaak regel je alles op de rationele zakelijke wijze, maar voor de gevoelskant is weinig ruimte en deskundigheid. De huisarts en de maatschappelijk werker begrijpen je niet op die manier. De kracht van de vrijwilligers van de stichting is dat je ze niet kent en ze een soort buitenstaander zijn die verstand van de zaak hebben en je kunnen helpen’, vertelt Daniël. ‘We moesten ieder voor onszelf een tienpuntenplan maken: wat vonden wij gezien onze situatie belangrijk voor de toekomst. Uit dit plan bleek dat de wensen tussen ons tweeën heel verschillend lagen. En het bijbehorende tijdpad ook. Dat leverde weer gespreksstof op tussen ons beiden. Steenderen met onze hechte vriendengroep was bijvoorbeeld heel belangrijk voor mij. Vandaar dat we in dezelfde gemeente zijn blijven wonen. De vrijwilligers geven je steun, tips en opdrachten en houden je een spiegel voor. Maar het grootste deel moet je wel zelf doen en verwerken’, vindt Leonie.
Andere boeg
‘Toen de boodschap over de bedrijfsovername was ingedaald, gooiden we het over een andere boeg. Het alternatieve plan was het bedrijf aan te passen en jongvee op te fokken gecombineerd met akkerbouw. De koeien gingen de deur uit. Maar ook dit plan zou ons onvoldoende inkomsten brengen om van te leven. Na rijp beraad besloten we vervolgens om het melkveebedrijf te verkopen’, blikt Daniël terug. ‘Dat was een rigoureus besluit waar een heel proces aan voorafging en waar onze accountant, de bank en onze makelaar nauw bij betrokken waren. Zo’n plan moet rijpen. Dat proces is ons gezin niet in de koude kleren gaan zitten’, weet Leonie. ‘
Afscheid nemen
‘Vanaf september 2018 stond ons bedrijf in de verkoop. Met een van de families die een bezichtiging deed, klikte het goed. Zij hebben ons bedrijf uiteindelijk gekocht met ingang van april 2019. We hebben nog een poosje samen op het bedrijf gewoond’, licht Leonie toe. ‘Voor de verhuizing hadden we al veel opgeruimd en ingepakt. Samen met onze dochter heb ik een soort herinneringsdoos gemaakt. Voor haar was het immers ook een behoorlijk rouwproces. In die doos hebben we allerlei spulletjes van het bedrijf gestopt, die voor ons waarde hadden. Een tepelvoering, een melkfilter, een spuitje, een handschoen, melkleveringspapieren. Ook hebben we foto’s en filmpjes gemaakt toen de koeien weggingen, maar ook toen de nieuwe koeien kwamen. Toevallig was de bedrijfsverzorger die ons in de eerste tijd tijdens mijn ziekte kwam helpen er ook weer tijdens een van onze laatste bedrijfsmomenten. Dat was mooi’, vertelt Daniël.
Nieuw bestaan
Leonie: ‘In augustus 2019 zijn we verhuisd. In het nieuwe huis zit een slaapkamer beneden en de maatvoering is zo, dat het eventueel aangepast kan worden voor een rolstoel. Onze twee zonen wonen nog thuis en werken en doen een opleiding. Onze dochter is chemisch analiste geworden en heeft inmiddels een mooie baan als keurmeester’, vertelt Leonie. Zelf werkt ze twee dagen in de week als betaalde mantelzorger voor haar ouders in de Betuwe. Daniël werkt inmiddels als zzp-er in het landschapsonderhoud bij een agrarische natuurvereniging. Dat geeft veel voldoening. ‘Als ik thuis kom is het werk klaar en is er tijd voor ontspanning. Het moeten is eraf en het is veel relaxter. Op het bedrijf was de spanning, stress en werkdruk hoog. Ook is het een genot dat de administratie is weggevallen. We hebben nu meer aandacht voor de kinderen. Het gesprek aan tafel is heel anders. En ook mijn gezondheid vaart er wel bij. Ik merk het aan mijn lichaam. Al die stress en zorgen hadden een slechte invloed op mijn gestel’, vertelt Daniël.
Daniel was in het najaar spreker tijdens een studiedag voor vrijwilligers van de Stichting Zorg om Boer en Tuinder. Hij mocht als ervaringsdeskundige de organisatie feedback geven over wat boeren en tuinders nodig hebben in zo’n situatie. ‘Fijn dat ik iets kon terug doen. Als het allemaal een beetje is betijd, word ik misschien nog wel eens actief als vrijwilliger’, besluit Daniël.
Dit interview is opgetekend door Rina Scharpert.